Çocuklarla İlişkinizde Hataları Telafi Etmenin Dört Adımı

” Telafi etmek, kontrolünüzü yitirdiğiniz zamanlarda; çocuğunuzla olan ilişkinizi onarmak ve sorumluluk alıp, ilerde tekrarı olmaması için ebeveynliğinizi güçlendirmeye niyet etmektir.

____

Bu 4 adım sizi ne olduğu, neden olduğu ve bir dahaki sefere ne yapmak istediğinizle bağlantıda kalmanız için destekler. Size farkındalık kazandıracak bir süreçtir. Farkındalıktan sonraki ilk adım ise yeni ve farklı bir seçenek üretmektir.

____

Telafi için en uygun zaman, sizin ve çocuğunuzun, her ikinizin de sakin olduğu, karşılıklı tepkilerinizin bittiği andır. ” (1*)

(2*)

(3*)

 

Hataları normalleştirmemenin yolu; onları hata olarak kabul etmek ve telafi etmek için çabalamaktır.

 

Çocuğu sadece çocuk/güçsüz olduğu için ezmek niyeti taşımadığınız; sürekli ve kasıtlı olarak ona zarar vermediğiniz sürece; hatalar hepimiz için ve insani. Çocuk için de hata yapabilen, bunu kabul eden, özür dileyen ve telafi eden gerçek bir ebeveyn; geliştiren bir deneyim olabilir. Böylece o da hata yapabileceğini, kabul etmeyi ve telafi etmeyi öğrenir.

____

Pozitif disiplinde önleyici olmak, kriz anlarını başlamadan kontrol edebilmek esastır. Ancak olduktan sonra telafi edebilmek de hem ebeveyn hem de çocuk için öğrenilebilen bir beceridir.

____

Çocuklarımızla olan ilişkimizde yaşadığımız duygular, hissettiğimiz herşey çok doğal ve insani, ancak duygularımızın dışa vurumunu kontrol etmek durumunda olan biz yetişkinleriz. Kontrol edemediğimiz durumlarda da hata ettiğimizi kabul edebilmek ve telafi için çabalamak yine bizim sorumluluğumuz.

“İnsanım, hatalar yapabiliyorum ve telafi edebiliyorum” demek ile “tabiki bağırabilirim, neler yaşıyorum biliyor musun” demek arasında çok ciddi bir fark var. Normalleştirdigimiz sürece, farkına varamayız ki düzeltebilelim. Yanlış, kimin, neden, nasıl yaptığından bağımsız olarak yanlıştır.

____

Çocukların gözünde ise anne/babanın yaptıkları çok daha normaldir. Hatalarımızı biz hata olarak kabul etmedikçe; “Ben xx yaptım, değersizim ve bunu hakettim” der çocuk, onun normali haline gelir, böylece o da birine zarar verdiğinde kendince haklı sebepler bulmayı öğrenir.
Ama anne/baba “ben burada şunu yapmakla hata ettim, sorun sen değilsin, ben kendimi kontrol etmeli ve sana daha nazik davranmalıydım” diyebilirse; sadece bu kadarını yapabilse, çocuk için dünya değişir.
____

O yüzden bahaneleri, gerekçeleri bir tarafa bırakalım. Herşeyi bilmek zorunda değiliz. Her zaman doğru ve haklı olmak zorunda değiliz. Kabul edelim ve daha iyisini öğrendikçe, daha iyisini yapalım. ✌

____
“Çocuğa nasıl bunu yapabildim, berbat bir anneyim” de kahrolmak; yada “O da neler yapıyor, zaten perişanım, olan oldu artık” da kaybolmak zorunda değilsiniz.

“Hatalıyım, farkındayım, bir dahaki sefere daha iyisini yapabilirim” ile zenginleşebilirsiniz. 💜

______

4.adımı nasıl atabileceğimizi birlikte düşünelim.

____

Çocuklar son derece affedicidir. Aynı hatayı yüz kere yapıp yüz kere özür dileseniz sizi, sizin yapamayacağınız kadar içtenlikle affederler. Üstelik unuttukları için değil; unutmazlar, unutmadıkları halde, yine de affederler.

Çünkü bir daha olmayacak dediğinizde size, sizin onlara inanamayacağınız kadar, inanırlar. Bu onların zarar görmedikleri anlamına gelmez.

____

Bir daha gerçekten olmaması için neler yapabilirsiniz? Benim önerim:

🍀 En öncelikli olarak; özür dilerken samimi olmak ve gerçekten tekrarlamayacağınıza siz inanmak zorundasınız. Niyetiniz, hatanızı çocuğun gözünde silmek değil, telafi edebilmek için bir adım atmak olmalı.

____

🍀Sizi tetikleyen şeyin ne olduğunu bulmak. Aslında ne oldu da kendinizi kaybettiniz?

Yukarıdaki örnekte; tuvalet kağıdının her yere dağılması örneği için; “böyle birşey için çocuğa bağırılır mı?” diye düşünebilirsiniz. Aslında böyle birşey için değil; hiçbir şey için bağırılmaz.

Hatta bağırmış olmanız bile gerekmez.

Kendi duygularınızın bir şekilde kontrolünü kaybettiğinizi, çocuğunuzu bağırmadan da incittiğinizi bilirsiniz.

____

Dağılan birşeyler sizin için; halihazırda yapmanız gerekenlerle dolu olan uzun listeye yenisinin eklenmesi olabilir.

Evdeki işbölümü sizin için adil değildir ve herşeyi yapmak zorunda olan tek kişi olmak limitinizi doldurmuş olabilir.

Çocukken yaptığınız hatalar karşısında ebeveynlerinizin öfkesine veremediğiniz tepkileri çocuğunuza veriyor olabilirsiniz.

Çocuğunuzun her zaman böyle sınır bilmez biri olarak yetişeceğine dair korkularınız yüzeye çıkmış olabilir.

Çocuğunuzu kontrol etme arzunuzun farkında bile değilsinizdir ve böyle anlarda kontrolü kaptırma kaygınız ağır basmış olabilir.

Tetik her ne ise; kriz anları sonrası sakinleşince, ne olduğunu ancak siz bulabilirsiniz.

Neden tetiklediğinizi bulabilirseniz; bunun aslında çocuğunuzla ilgili olmadığını, sizinle kişisel bir çatışma içinde olmadığını farkedersiniz.

____

Bunu anlamak ve bir sonraki seferde hatırlamak, daha sakin karşılamanıza yardım eder.

____

🍀 Bir sonraki adımı planlamak.

Samimiyetle telafi için niyetlendiniz, tetiklerinizi buldunuz. Bir dahaki sefere ne “yapmayacağınızı” biliyorsunuz.

Peki ne yapacağınızı biliyor musunuz?

Pozitif disiplinde çocuklara ne yapmamaları gerektiğini değil; yerine ne yapabileceklerini söylemek esastır. Kendi içsel disiplinimiz için de aynısı geçerli.

Örnek bağırmaksa, “bağırmayacağım” diyen zihninizin tek duyduğu şey: “bağırmak” eylemidir.

Bir dahaki sefere durup, gözlerimi kapatıp derin bir nefes alacağım dediğinizde ne yapacağınızı biliyor olursunuz.

Çocuğun güvende olduğundan emin olduktan sonra, yalnızsam başka bir odaya gidebilirim, elimi yüzümü yıkayabilirim, yanımda güvendiğim biri varsa, krizi onun yönetmesini rica edebilirim, bir şarkı mırıldanmaya başlayabilirim, aramızda bir oyun üretebilirim vs.

Ne yapacağınıza odaklanabilirsiniz.

____

🍀 Tetiklenmelerim dışında; hangi zamanlar, hangi durumdayken aşırı tepkiler veriyor, kontrolümü ve nezaketimi kaybediyorum? Çok yorgun, aç, susuz olabilirim, uzun zamandır kendime vakit ayırmamış olabilirim, desteğe her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyuyor olabilirim. Şarjım bitmiş olabilir. 🤷‍♀️

En iyi, en muhteşem özellikli, en akıllı telefon da şarjı bitince çalışmıyor. Kendi karşılanmamış ihtiyaçlarım için fırsatlar yaratmak, şartları zorlamak, yardım almak zorundayım.

Kendi deponuzu doldurmadıkça çocuğunuzun deposuna birşey katamazsınız. Sizin için hayattaki en zor şey bile olsa, gerektiğinde ısrarla yardım istemeyi ve almayı öğrenmek zorundasınız.

_____

🍀 Bonus öneri 😋 Not almayı deneyebilirsiniz. Görebileceğiniz bir yere bir not kağıdına, kolay ulaşılabilecek bir deftere, daha kolay geliyorsa telefonunuza notlar alın. Ne zaman, neden, nasıl, hangi durumlarda daha sık yada seyrek hata yapabiliyorum. Hangi tepkileri veriyorum. Nasıl hissediyorum. Hepsini unutmadan kısa kısa notlar halinde kaydetmek, tetiklerinizi bulmanıza, farkındalık için daha kolay harekete geçmenize, bir sonraki adımı planlamanıza yardım edebilir.

____

Telafi edebilen bir ebeveyn; çocuk için muhteşem bir modeldir.

Çocuğunuzun gerçekten hatasını farkeden, kabul eden, özür dileyen ve tekrar etmeyecek bir şekilde telafi edebilen bir insan olmasını istiyorsanız; önce siz “olun”. 💜

_____________

(1*), (2*), (3*) :👉 https://www.instagram.com/p/B1uBC4PA_7F/?igshid=11p5lhtna6596

Görsel: https://pancreatica.org/fightpancreaticcancer/group_hug/