PROBLEMLİ DAVRANIŞA DUYU BÜTÜNLEME GÖZLÜĞÜNDEN BAKMAK – MODULASYON

Duyu Bütünleme süreçlerini anlamanızın en güzel yanı, çocuklara çeşitli etiketleri yapıştırmadan önce onların duyu bütünleme süreçlerini yani ‘Duyusal Profil’lerini tanımanız gerektiğini bilmektir.

Çünkü bilirsiniz ki, duyusal profilini anlayıp ona göre basit müdahalelerle desteklediğiniz çocuk; ‘Yemek Yemeyen’, ‘Uyku Düzeni Bozuk’, ‘Tembel’ ‘Aşırı Hareketli’, ‘Huysuz’ ya da ‘Yaramaz’ gibi hallerinden kolaylıkla kurtulabilir.

Öncelikle çocuğunuzun ‘Duyusal Profilini’ tanıyabilmek için bilmeniz gereken başlıkları anlatmak istiyorum. Çocuklar çevrelerinden gelen duyusal uyaranlara her zaman normal cevaplar veremeyebilirler. Biz duyu bütünleme uzmanları, bu farklı cevapları 3 temel başlıkta değerlendiririz:

MODULASYON (Duyusal Uyaranın Ayarlanması) :

Duyusal Uyaranın Ayarlanması’ sorunu olduğunda çocuk; aşağıda yazdığım sorunları her bir duyusu için tek tek ya da ayrı ayrı başlıklarda yaşayabilir, hatta aynı duyu bazı anlar 1, bazı anlar 2 de ya da 3 de bahsettiğim belirtileri gösterebilir.

1. Uyaran Arayışı: Bazen çocuğumuzun beyni daha iyi beslenebilmek için bir uyarana daha çok ihtiyaç duyabilir. Bu onun kendisini geliştirmek için bulduğu bir çözümdür. Çocuk ihtiyacı olan uyarana yönelir ve onu alabilmenin bir çok farklı yolunu bulur.

2. Uyaranın Farkında Olmama: Bu durumda çocuk gelen uyaranla ilgilenmez, ona doğru yönelmez. Farkında ya da umrunda değilmiş gibi görünür. Bu durumu çocuğunuzun uyaran eşiğinin olması gerekenin üstünde olması olarak düşünebilirsiniz. Bu eşik yüksekliği de gelen uyaranın yetersiz kalmasına ve çocuğun uyaranı fark edememesine sebep olur.

3. Uyarandan Rahatsız Olma: Çocuk çevresinden veya kendi vücudundan gelen uyaranı tolere edemez. Uyaranın dozu bizim için normal bile olsa, çocuğumuz için rahatsız edici yükseklikte olarak algılanır. Uyaran eşiği olması gerekenin altında olan çocuklar bu sorunu yaşarlar.

‘Hiperaktif’ ya da ‘Yaramaz’ olarak etiketlenen çocuklardan bahsetmek ve bu çocukların neden böyle davranıyor olduğunu anlamak için duyu butunleme gözlüğünden bakmanızı sağlamak istiyorum.

Öncelikle ‘Duyusal Uyaranın Ayarlanması- Modulasyon’ sorununun ilk basamağındaki bilgiyi 2 iç duyumuzla birleştirelim:

  • Hareket ve Denge (Vestibuler) Duyumuz: Başımızın her hareketinde uyarılır ve beynimize hareketimizin hızı, yönü ile ilgili bilgiler göndererek denge ve koordinasyon becerilerini kazanmamızı sağlar. Sallanmak, dönmek, koşmak, zıplamak vb vestibuler duyumuzu uyarır ve çalışmasını sağlar.
  • Vücut Farkındalığı (Proprioseptif) Duyumuz: Gözlerimiz kapalıyken vücudumuzu hissetmemizi ve konumunu anlamamızı ve bir iş yaparken gücümüzü doğru ayarlayabilmemizi sağlar. Duyusal alıcıları eklem ve kaslarımızın içindedir. Bulunduğu yer itibari ile kas ve eklemlerimizi çalıştırdığımız her durumda uyarılır. Zıplamak, ağır birşeyi kaldırmak, itmek, çekmek, tırmanmak, çarpışmak, emeklemek gibi..

Bu her iki duyumuz da öğrenme, davranış, sosyal, psikolojik, fiziksel ve algısal birçok becerilerin temelinde; kendi vücudumuz ve çevremizle olan ilişkimizin ilk aşamalarını oluşturan, sinir sistemimiz için oldukça önemli olan duyularımızdır.

Gelelim ‘Yaramaz’ çocuğa; bahsettiğim bu iki duyu için az önce 1 numarada bahsettiğim sorunu yaşayan yani uyaran arayışı olan çocuk, beyin gelişimini desteklemek için sürekli koşmak, hareket etmek, dönmek, zıplamak, eşyaları itip çekmek hatta çarpmak eğiliminde olur.
Toplum içinde ya da okulda zorlanan, sürekli kıpır kıpır, olduğu yerde duramayan çocukları duyu bütünlemede biz; ‘Yaramaz’ olarak değil; ‘Uyaran Arayışı Olan Çocuk’ olarak tanımlar, bu konuda destekleyerek, beyninin doğru beslenmesini ve böylece uyaran arayışının sonlanarak MODULASYON becerisinin normalize olmasını sağlarız.

Ebru SİDAR
Ebru Sidar İstanbul Üniversitesi Çapa Tıp Fakültesinde fizyoterapi; Amerika’da University of Southern California’da “Sensory Integration Therapy” (Duyu Bütünleme Terapisi) eğitimleri almış, yaklaşık 15 yıldır çalışmalarına devam eden ve binden fazla vaka takip etmiş olan bir çocuk terapisti, özel bir üniversitenin ergoterapi bölümünde duyu bütünleme terapisi dersleri veren öğretim üyesi bir eğitimci, araştırma ve makaleleri bilimsel dergilerde yayınlan bir bilim insanı ve uzmanlık alanıyla ilgili çocuklarla çalışan diğer uzmanlara, anne babalara ve duyu bütünleme problemleri olan yetişkinlere birebir veya online danışmanlıklar, eğitim ve seminerler veren uluslararası bir konuşmacı ve danışmandır.
Amerika, İngiltere ve Türkiye başta olmak üzere dünyanın farklı ülkelerinde klinik çalışmalara katılmaktadır.
İngiltere’de Fit and Smart Kids London ismindeki kliniği aracılığı ile; çocuk, genç ve yetişkinlerin duyu bütünleme, beden-zihin-algısal ve duygusal farkındalıklarının sağlanması ve bu alanlarda yaşadıkları problemlerin çözülmesi için eğitim ve danışmanlık çalışmalarına devam etmekte olan Ebru Sidar, aynı zamanda İstanbul’daki Duyusal Akademi isimli çocuk terapi kliniğinin kurucusu ve koordinatörüdür.
Kliniğinde ergoterapist, fizyoterapist, pedagog, çocuk gelişimi uzmanı, konuşma terapisti, aile danışmanı ve psikolog gibi farklı uzmanlarla birlikte, bütüncül yöntemlerle çocuklara özel çeşitli terapi yöntemlerinin birebir uygulanması ve aynı zamanda Turkiye’de de aileler ve diğer uzmanlara, eğitim seminerleri ve sempozyumlar düzenlenmesi alanlarında destek olmaktadır.
Türkiye ve İngiltere’de birçok konferans, sempozyum ve seminerlerde konuşmacı ve eğitimci olarak bulunmuş olan Ebru Sidar, 4’er yaşlarında olan iki erkek çocuk annesidir ve her ayın 1 haftasını İstanbul’da; 3 haftasını Londra’ da geçirdiği hareketli bir tempo içinde çalışmalarına devam etmektedir.
.
Duyu Bütünleme Süreci yazı dizisine ait tüm makaleler yazarın izniyle websitemizde yayınlanmaktadır. 
Yazar adı ve kaynak göstermeden, görsel ve yazıların tamamen ve kısmen paylaşılması yasal olarak suçtur. 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir